ไพล
ชื่อสามัญ ไพล
ชื่อท้องถิ่น ปูลอย ปูเลย มิ้นสะล่าง ว่านไฟ
ชื่อวิทยาศาสตร์ Zingiber montanum (Koenig) Link ex Dietr.
Zingiber cassumunar Roxb. (ชื่อพ้อง)
ชื่อวงศ์ Zingiberaceae
ส่วนที่ใช้และสรรพคุณ
ใบ รสขื่นเอียน แก้ครั่นเนื้อครั่นตัว แก่ปวดเมื่อย
ดอก รสขื่น แก้ช้ำใน กระจายเลือดที่เป็นลิ่มเป็นก้อน ทำลายเลือดเสีย ขับระดู
ต้น รสฝาดขื่นเอียน แก้อุจจาระธาตุพิการ แก้ธาตุพิการ
ราก รสขื่นเอียน แก้เลือดกำเดาออกทางปากทางจมูก แก้อาเจียนเป็นโลหิต
เหง้า รสฝาดขื่นเอียน ขับระดู แก้เหน็บชา แก้ปวดท้อง แก้บิดมูกเลือด ขับลม แก้ท้องเสีย
แก้ลำไส้อักเสบ ขับเลือดร้าย แก้มุตกิตระดูขาว แก้อาเจียนเป็นเลือด แก้เคล็ดขัดยอก
แก้โรคผิวหนัง แก้ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ เป็นยาชาเฉพาะที่
องค์ประกอบ
เหง้าไพล ประกอบด้วยน้ำมันหอมระเหย ซึ่งมีสาระสำคัญ เช่น α-pinene , subinene ,
α- terpinene , – terpinene และ terpinene-4-ol และเหง้าไพลยังมีสารสีเหลือง curcumin ,
β- sitosterol , และสาร acyclohexene derivatives , naphtoquinones derivatives ที่สำคัญคือสาร D หรือ (E)-4-(3,4-dimethoxyphenyl) but-3-en-l-ol และ (E)-l-(3,4- dimethoxyphenyl) butadiene (DMPBD)
ข้อบ่งใช้ (indication)
ครีมไพล รักษาอาการบวม ฟกช้ำ เคล็ด ยอก
น้ำต้มไพล ช่วยขับน้ำคาวปลา
ข้อห้ามใช้ (contraindication)
ครีมไพล ห้ามทาบริเวณขอบตาและเนื่อเยื่ออ่อน บริเวณผิวหนังที่มีบาดแผลหรือแผลเปิด
น้ำต้มไพล ไม่ควรดื่มติดต่อกันนานเกิน 15 วัน ข้อควรระวัง (precaution)
ไม่แนะนำให้ใช้กับสตรีมีครรภ์ หรือระหว่างให้นมบุตรและกับเด็กเล็ก
อาการไม่พึ่งประสงค์ ( adverse effect )
ครีมไพล ยังไม่มีรายงาน
น้ำต้มไพล เนื่องจากมีงานวิจัยพบว่าน้ำต้มไพลทำให้เม็ดเลือดแดงแตกตัว ทำให้ตัวเหลือง
อ้างอิงจาก หนังสือบัญชียาจากสมุนไพร พ.ศ. 2549 หน้า 66 – 71